Romia juro
Leginte la memoraĵojn de Julia Agripina1 mi ekpensis pri romia juro. El tiu libro oni ricevas la impreson, ke antikva Romio estis regno sen juro. La imperiestro povis fari kion ajn sen zorgi pri la leĝoj, eĉ mortigi aŭ ekzili kiun ajn. Tamen tiam jam ekzistis plurjarcenta jura tradicio, unu el la plej evoluintaj en…
Sakari Kauppinen
Esperanton sanamuodostuksesta
Eräässä keskusteluketjussa täällä ihmeteltiin, miksi esperantossa kamerao tarkoittaa kaikenlaisia kuvauslaitteita mutta ei valokuvauskameraa.
Kial oni ne povas dividi per nul?
De temp’ al temp’ iu demandas, kial ni ne povas dividi per nul. $$\frac{1}{0} = ?$$ Unue ni pensu pri la difino de divido, kiu estas malo de multiplikado. Ekzemple \(\frac{\color{blue}{16}}{2} = \color{red}{8}\), ĉar \(\color{red}{8} \cdot 2 = \color{blue}{16}\) \(\frac{\color{blue}{0}}{5} = \color{red}{0}\), ĉar \(\color{red}{0} \cdot 5 = \color{blue}{0}\) Ni supozu, ke ni povus dividi per…
Juha Metsäkallas
Filmo, filmeto, video… – mitä mikin tarkoittaa?
Esperantujossa törmää ainakin seuraaviin sanoihin: filmo, filmeto, video, videaĵo. Näitä tunnutaan käytävän hyvin vapaasti ja usein keskenään vaihtaen. Näinhän ei asia tietenkään ole. PIV määrittelee sanan filmo tarkoittavan selluloidista, celuloido, tai asetaatista, acetato, tehtyä nauhaa, johon on valoitettu kuvia, jotka nopeasti projektorilla heijastettuna jollekin pinnalle luo vaikutelman liikkeestä. Näihän tietysti oli elokuvan alkuaikoina, kun juna…
Akcidentoj kaj damaĝoj (vahinkoja ja vahinkoja)
Vahinko La vorto vahinko havas plurajn signifojn. 1. jnk tapahtuman, toiminnan tms. jklle t. jllek aiheuttama menetys, tappio, haitta, vaurio tms.: perdo, damaĝo, difekto, malutilo. Aineellinen, taloudellinen vahinko materia, ekonomia perdo, damaĝo, malutilo; la ŝtormo kaŭzis (estigis, okazigis) grandan damaĝon (difekton, malutilon). 2. menetystä, haittaa, vauriota tms. aiheuttava tapahtuma t. sattuma, onnettomuus, tapaturma: akcidento, liikenneonnettomus…
Geometria meznombro de orta triangulo
Ni havas la jenan triangulon kun punkto \(p\). La tasko estas solvi \(x, y\) kaj \(z\) tiel, ke \(x^2+y^2+z^2\) havas sian minimuman valoron. Alivorte temas pri trovi la punkton de Fermat aŭ geometrian meznombron en ĉi tiu triangulo. Eblas solvi la problemon per trigonometrio (traktu la punkton \(p\) kiel originon kaj \(x^2+y^2+z^2\) kiel ebenon) aŭ…
Paikallisliikenteestä
Turun seudun joukkoliikenteessä Fölissä otettiin käyttöön tänä kesänä runkolinjat. Samalla koko linja-autoliikenne muutettiin uuteen uskoon palvelemaan näitä runkolinjoja. Kuten kaikista uudistuksista tästäkin on näkemyksiä puolesta ja vastaan. Joukkoliikenteestä kiinnostuneena päätin kirjoittaa tämän artikkelin, jossa selvitän eri joukkoliikennemuotoja ja mietin mitä ne voisivat olla esperantoksi.
Ĉu vi konas la keĉuan?
Hodiaŭ (20.8.2025) eblas aŭskulti en la unua programo de Yle (Radio 1) programon pri keĉua lingvo.
Kiel diri ”ilmoittaa” en Esperanto?
Unu el la vortoj kiu havas plurajn alternativojn en Esperanto estas ilmoittaa: sciigi, anonci, avizi, konigi, informi, komuniki, deklari, afiŝi, denunci.